வைகுண்ட ஏகாதசி என்பது வைணவ சமயத்தில் மிக முக்கியமான ஒரு புனித நாளாகக் கொண்டாடப்படுகிறது. இது திருவிதங்கர், திருப்பதி, ஸ்ரீரங்கம் போன்ற பெருமாள் கோவில்களில் சிறப்பாக கொண்டாடப்படுகின்றது. இந்த நாளில் பக்தர்கள் விரதம் இருந்து, பகவான் ஸ்ரீமன் நாராயணனின் திருப்பாதங்களை நினைந்து வழிபடுகிறார்கள். ஏகாதசி விரதத்தின் மூலம் மனிதர்கள் தங்கள் பாவங்களை நீக்கி, முக்தியை அடையலாம் என புராணங்கள் கூறுகின்றன.

வைகுண்ட ஏகாதசி நாள் மிகவும் பரிசுத்தமானதாக கருதப்படுகிறது. இந்த நாளில் வைகுண்ட வாசல் எனப்படும் சொர்க்க வாசல் திறக்கப்படும் என்பது வைணவ சம்பிரதாயம். இந்த வாயிலின் வழியாக செல்வது, மோக்ஷத்திற்கான ஒரு வாயிலாக கருதப்படுகிறது. திருப்பதி, ஸ்ரீரங்கம், காஞ்சி, மதுரை, திருவல்லிக்கேணி போன்ற பெருமாள் கோவில்களில் பக்தர்கள் அதிக அளவில் கூடிச் சேர்ந்து சொர்க்க வாசல் வழியாக செல்வதை மிகுந்த பக்தியுடன் அனுபவிக்கின்றனர்.

புராணக் கதைகளின்படி, ஏகாதசி விரதத்தின் மகத்துவம் மிகவும் முக்கியமானதாக கருதப்படுகிறது. மகாபாரத காலத்தில், பாண்டவர்கள் கஷ்டங்களை அனுபவித்த போது, ஸ்ரீகிருஷ்ணர் தங்களுக்கு ஏகாதசி விரதத்தின் சிறப்பை விளக்கினார். அவர் கூறியதுபோல், இந்த விரதம் கடைப்பிடிப்பதால் புண்ணியத்துடன் மனதிற்கு அமைதியும், வாழ்க்கையில் நன்மைகளும் கிடைக்கும். மேலும், பிரம்மவைவர்த்த புராணம், ஸ்கந்த புராணம் போன்ற பல நூல்களிலும் ஏகாதசி விரதத்தின் சிறப்பு குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது.

வைகுண்ட ஏகாதசியின் போது பக்தர்கள் முழுநாளும் உண்ணாமல் விரதமிருந்து, இறைவனை நினைந்து கீர்த்தனைகள் பாடுகிறார்கள். பலர் இந்த நாளில் பகவானின் நாமங்களை உச்சரித்து, அவரது பெருமைகளை புகழ்ந்து பாடி வழிபடுகிறார்கள். இதனை தவிர, சிறப்பு அபிஷேகங்கள், விசேஷ ஆராதனைகள், திருவிளக்கு பூஜைகள் போன்றவை பெருமாள் கோவில்களில் நடத்தப்படுகின்றன. பெருமாள் சன்னதியில் பக்தர்கள் பெரிய எண்ணிக்கையில் கூடிச் சென்று தரிசனம் செய்ய விரும்புகிறார்கள்.

வைகுண்ட ஏகாதசி அன்று செய்யப்படும் பூஜைகளில் முக்கியமான ஒன்று வைகுண்ட வாசல் திறப்பு ஆகும். இந்த வாயில் வழியாக செல்வதால் பக்தர்கள் தங்கள் பாவங்கள் நீங்கி, பரமபதம் அடைவார்கள் என்று நம்பப்படுகிறது. இந்த நாளில் பெருமாள் வியாக்ரவாக்ன்யா, நம்பெருமாள், பரமபத நாதன் போன்ற திருநாமங்களில் அழைக்கப்படுகிறார். குறிப்பாக ஸ்ரீரங்கம் ரங்கநாதர் கோவிலில் நடைபெறும் உற்சவம் மிகவும் பிரசித்தி பெற்றதாக உள்ளது.

இந்த நாளில் உண்ணக்கூடாத சில உணவுப் பொருட்கள் உள்ளன. பொதுவாக, பக்தர்கள் இந்த நாளில் உப்பு சேர்க்காமல் உணவுகளை அருந்துகிறார்கள். வெள்ளரிக்காய், பனங்கற்கண்டு, வாழைப்பழம் போன்ற பண்டங்களை மட்டும் சாப்பிடுகிறார்கள். சிலர் முழுநாள் நீரே குடிக்காமல் விரதம் இருப்பதும் வழக்கமாகும். இதில் அடங்கிய முக்கிய நோக்கம் என்னவென்றால், உடல் மற்றும் மனதை கட்டுப்படுத்தி, இறைவனை சார்ந்துபோகும் நிலையை அடைதல்.

மகாபாரதத்தில், பீஷ்மர் தமது சரம் எனும் படுக்கையில் இருந்து, பாண்டவர்களுக்கு வேதாந்தம் மற்றும் தர்மங்களை உபதேசித்தபோது, ஏகாதசி விரதத்தின் சிறப்பை எடுத்துக்காட்டினார். பீஷ்மர் கூறியதுபோல், ஏகாதசி விரதம் கடைப்பிடிப்பதால் மனிதர்கள் தங்கள் அனைத்து பாவங்களும் நீங்கி பரமபதம் அடைய முடியும். மேலும், பீஷ்மருக்கு இந்த நாளில் பல பக்தர்கள் நினைவஞ்சலி செலுத்துகிறார்கள்.

சில பக்தர்கள் இந்த நாளில் பகவானுக்கு கொடுப்பனைகள் அளிக்கிறார்கள். அன்னதானம் செய்வது மிகுந்த புண்ணிய கர்மமாக கருதப்படுகிறது. ஏனெனில், வைகுண்ட ஏகாதசி அன்று ஏழை மக்களுக்கு உணவளிப்பது, பகவானின் அருளைப் பெற உதவுகிறது. இதைத் தவிர, சிலர் புதிய ஆடைகள் வழங்கி, கோவில்களுக்கு திருப்பணிகள் செய்வதிலும் ஈடுபடுகிறார்கள்.

முற்காலத்தில் அரசர்கள் கூட வைகுண்ட ஏகாதசி விரதத்தை கடைப்பிடித்து வந்துள்ளனர். சிறப்பாக, பக்தி பரவசத்துடன் வாழ்ந்த ராஜர்கள், இந்த நாளில் தங்கள் ராஜ்யங்களில் மக்களுக்கு உணவளித்து, அவர்களின் வாழ்வாதாரத்தை மேம்படுத்த முயன்றுள்ளனர். இது அவர்களுடைய அரசு தர்மத்தின் ஒரு பகுதியாகவே கருதப்பட்டது.

தொகுப்பாகக் கூறப் போனால், வைகுண்ட ஏகாதசி என்பது வைணவ சமயத்திற்கும், சனாதன தர்மத்திற்கும் மிக முக்கியமான நாளாக விளங்குகிறது. பக்தர்கள் இந்த நாளில் விரதம் இருந்து, பகவான் நாராயணனை ஆராதித்து, சொர்க்க வாசல் வழியாக செல்வதை மிகவும் பாக்கியமாகக் கருதுகிறார்கள். ஏகாதசி விரதத்தால் பக்தர்கள் தங்கள் வாழ்க்கையில் நல்ல செயல்களை மேற்கொண்டு, இறைவனின் அருளைப் பெற முடியும். இப்படியாக, வைகுண்ட ஏகாதசி என்பது ஒரு புனிதமான நாளாகவே வாழ்வினுள் பூரிப்படைகிறது.