பிரதோஷம் என்பது திரயோதசி திதியில், குறிப்பாக சூரிய அஸ்தமன நேரத்தில் நடைபெறும் சிவ வழிபாட்டுக்கான ஒரு அதி முக்கியமான நாள். இந்த நாளில் சிவபெருமானை வழிபடுவதால் பாபங்கள் நீங்கி, புண்ணிய பலன்கள் கிடைக்கும் என புராணங்கள் கூறுகின்றன. பிரதோஷம் வாரத்திற்கு இரண்டு முறை வரும் – ஒரு முறை வளர்பிறை திரயோதசியிலும், மற்றொரு முறை தேய்பிறை திரயோதசியிலும். இந்த நாட்களில் சந்திரன், சூரியன், மற்றும் பிற கிரகங்கள் சுரபி அலைப்புடன் விளங்குவதால் சிவபெருமானின் அருள் அதிகமாகக் கிடைக்கும்.

பிரதோஷ நேரம் என்பது, சூரியன் அஸ்தமிக்கும் நேரத்திற்கு முந்தைய மற்றும் பின்னைய 1.5 மணி நேரம் ஆகும். இந்த நேரத்தில் சிவபெருமான் ஆனந்த தாண்டவம் ஆடுவதாக தெய்வீக வரலாறுகள் கூறுகின்றன. இந்த ஆனந்தத் தாண்டவம் என்பது பிரபஞ்சத்தையே இயக்கும் சக்தியை குறிக்கும். சிவபெருமான் நந்தி மீது அமர்ந்து, பரவச நிலையில் இருக்கும் இந்த நேரம், பக்தர்களுக்கு அருள் தரும் பொன்னான தருணமாக கருதப்படுகிறது.

பிரதோஷ நாளில் காலை விரைவாக எழுந்து சுத்தமான நீரில் குளித்து, வீட்டில் உள்ள சிவலிங்கத்திற்கு அபிஷேகத்துடன் வழிபாடை தொடங்குவது சிறந்தது. அபிஷேகத்திற்கு பாலை, தயிர், தேன், சந்தனம், இளநீர், பன்னீர், இளநீர், விபூதி மற்றும் வெண்கலத்தில் தண்ணீர் ஆகியவற்றைப் பயன்படுத்தலாம். பிறகு சிவபெருமானுக்கு திருவாசகம், திருப்புகழ், திருவெம்பாவை, மந்திரப் பாடல்கள் ஆகியவை பாடப்பட்டு, தீபாராதனை செய்ய வேண்டும்.

சிவன் நாமத்தை ஜபிக்கும்போது “ஓம் நம சிவாய” என்ற பஞ்சாட்சர மந்திரத்தை 108 முறை சொல்லுவது மகத்தான பலனை தரும். இந்த மந்திரம் பிரபஞ்ச சக்தியை ஒருங்கிணைக்கும் பஞ்சபூதங்களையும், பஞ்ச கோசங்களையும் பிரதிபலிக்கிறது. வழிபாடின் போது நந்திகேசுவரனை முதல்நிலை வழிபாடு செய்வதும், அதன் பின் சிவனையும் பார்வதியையும் சேர்ந்து வழிபடுவதும் சிறப்பாகக் கூறப்படுகிறது.

சிறப்பு பிரதோஷ நாட்களில், குறிப்பாக சனி பிரதோஷம், சோம பிரதோஷம், மற்றும் மகா பிரதோஷம் ஆகிய நாட்களில் வழிபாடு செய்வதற்கான பலன் பல மடங்காக அதிகரிக்கிறது. சனி பிரதோஷம் ஸனி தோஷ நிவாரணத்திற்கு மிக முக்கியமானதாக கருதப்படுகிறது. சோம பிரதோஷம் – மன நிம்மதி, குடும்ப நலன், உடல்நலம் ஆகியவற்றுக்குப் பயனளிக்கின்றது. மகா பிரதோஷம் – வருடத்தில் ஒருமுறை வருவதால், இதனை மிகவும் சிறப்பு வாய்ந்த நாளாக புனிதமாகக் கருதுகின்றனர்.

பிரதோஷ தினத்தில் உணவு தவிர்க்கும் விரதம், அல்லது குறைந்தபட்சம் சக்கரை, உப்பு இல்லாத உணவு கொண்டு விரதம் கடைப்பிடிக்கலாம். விரதம் மனதைச் சாந்தமாக வைத்துக்கொண்டு, இறைவனை முழுமையாக மனதில் நிறுத்த உதவுகிறது. இந்த நாளில் தீபம் ஏற்றும் வழிபாடு, நவக்கிரகங்களை சமப்படுத்தும் சக்தி உடையது. அதனால் வீட்டில் விருப்பப்பட்ட இடத்தில் நான்கு மூலைகளிலும் அகல் தீபம் வைத்து சிவபெருமானை பஜனை செய்யலாம்.

பிரதோஷ வழிபாடின் போது பிரதோஷ ஸ்தோத்திரம், சிவாஷ்டகம், சந்திரமௌளீஷ்வர ஸ்தோத்திரம், ஷிவபஞ்சாக்ஷர ஸ்தோத்திரம், வில்வார்ச்சனை போன்றவை செய்யப்படுவதால், சிவபெருமானின் அருள் உறுதியாகக் கிடைக்கும். குறிப்பாக வில்வ இலையை மூன்று இலைகளுடன் கூடியதாக தேர்ந்தெடுத்து “ஓம் நம சிவாய” என்ற மந்திரத்துடன் அர்ப்பணிக்க வேண்டும். வில்வ இலை சிவபெருமானுக்கு மிகுந்த பிடித்ததும், சக்தி வாய்ந்ததும் ஆகும்.

வீட்டில் செய்யப்படும் பிரதோஷ வழிபாடு மட்டுமல்லாமல், அருகில் உள்ள சிவாலயங்களில், பிரதோஷ பூஜையில் கலந்து கொள்வது நன்மை தரும். சில திருத்தலங்களில் பிரதோஷ பூஜையின் போது சுப பிரதக்ஷிணைகள், சிறப்பு அபிஷேகங்கள், 108 சங்காபிஷேகம் போன்றவை நடத்தப்படுகின்றன. திருவண்ணாமலையில், சிதம்பரம், ராமேஸ்வரம், திருக்கடவூர், திருக்கேதீஸ்வரம் போன்ற சிவ ஸ்தலங்களில் பிரதோஷ நேர வழிபாடு மிகவும் சிறப்பாக நடைபெறும்.

பிரதோஷ நாளில் நந்தி பகவானை தரிசிப்பதும், அவன் காதில் நம் மனோரதங்களை செவி மடுத்துச் சொல்வதும் மிகுந்த பலனை தரும். நந்திக்கு முந்தானி மாலை அணிவிக்க வேண்டும். சிவபெருமானின் பெருமையைப் பாடும் பாகவதர்கள், அந்த நாளில் சிவபெருமானுக்காக “ஓம் நம சிவாய” என்ற மந்திரத்தையும், “சிவபுராணம்”, “திருவாசகம்” ஆகியவற்றை பாடுவது வழக்கமாகும்.

பிரதோஷ நாளில் சிவபெருமானின் தண்டாயுதபாணி ரூபத்திற்கும், நந்தி தேவருக்கும் பால், தேன், சந்தனம் போன்றவையால் அபிஷேகம் செய்து, புஷ்பங்கள் அலங்கரித்து, திருப்பள்ளி எழுச்சி செய்யப்படுகிறது. பிறகு சிவபெருமானுக்கு அன்னதானம், தீபதரிசனம், சகல வித பஜனை நிகழ்ச்சிகள் ஏற்பாடு செய்யப்படுகின்றன. பஜனைக்குழுக்கள் திருப்பாடல்களை சுருதி மன்னனோடு பாடி, பக்தர்களில் பரவசத்தை ஏற்படுத்துகிறார்கள்.

சிவபெருமானை பிரதோஷ நேரத்தில் மனமார வழிபட்டால், வாழ்க்கையில் சகல நலன்களும் கிடைக்கும். பிள்ளைகள் கல்வியில் மேன்மை பெறுவர். திருமண தடை, சனி தோஷம், ராகு கேது பீடைகள் அகலும். மன அமைதி பெருகும். தொழில் முன்னேற்றம், குடும்ப மகிழ்ச்சி, நிதி வளம் ஆகியவை ஏற்படும். இறுதியில், வாழ்க்கையின் முக்திக்கு வழிவகுக்கும்.

இந்த பிரதோஷ வழிபாடு ஒரு நேர்த்தியான ஆன்மிகப் பயணமாக மாறும். ஒவ்வொரு பிரதோஷமும் நம்மை புனிதமாக மாற்றும் ஒரு பொன்னான வாய்ப்பு. நாம் செய்யும் எளிய வழிபாடுகளும், பக்தி உணர்வும், இறைவனின் அருளைப் பெற பூரணமாக உதவும். இந்த நாள், சிவபெருமானை நம் மனத்தில் உறுதியாக பதிக்கும் ஒரு புனித தருணமாகும்.